Article edited by Nikos Siakantaris

One of the key issues that a shareholder is facing with regards to the establishment of a S.A company in Greece, is searching for members of the Board of Directors. This is because, while, being a member of the board of directors of a S.A. company means that originally, there is no liability whatsoever for any obligations the company has, the BoD members may be jointly and severally liable with the company for any tort committed.

Below you may find the full article in Greek.

Ένα από τα βασικά θέματα, που αντιμετωπίζει κάποιος μέτοχος αναφορικά με την ίδρυση μίας Α.Ε. στην Ελλάδα, είναι η αναζήτηση μελών του Διοικητικού Συμβουλίου. Και αυτό, γιατί, ενώ σύμφωνα με την αρχή της αυτοτέλειας των νομικών προσώπων, τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου δεν ευθύνονται για τα χρέη της ανώνυμης εταιρείας, για χρέη προς το Δημόσιο και τους Δημόσιους Ασφαλιστικούς Οργανισμούς η ευθύνη των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου παραμένει αλληλέγγυα και εις ολόκληρον με την εταιρεία.

Και, όπως όλοι καταλαβαίνουμε, τέτοιου είδους χρέη, ειδικά στα χρόνια της κρίσης, δεν έχουν σχέση με τη χρηστή διαχείριση από πλευράς των εντεταλμένων στη διοίκηση της εταιρείας και είναι αδικαιολόγητα κατά την γνώμη μας επιβαρυντική συνθήκη, που αποτρέπει τον επιχειρηματικό κόσμο από την ανάληψη θέσεων ευθύνης.

Το σημαντικότερο όμως: Δημιουργεί δυσθεώρητα υψηλό κόστος σε οικονομικό, προσωπικό, κοινωνικό, οικογενειακό και επαγγελματικό επίπεδο προσώπων, τα οποία καθόλου και καθ’ οιονδήποτε τρόπο δεν θα ήταν δυνατό να υποστηριχθεί πως έχουν οποιαδήποτε ευθύνη.

Τι προβλέπει ο νόμος

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την ισχύουσα φορολογική νομοθεσία, οι διευθυντές, πρόεδροι, διαχειριστές, διευθύνοντες σύμβουλοι και εντεταλμένοι στη διοίκηση νομικών προσώπων ευθύνονται προσωπικά και αλληλέγγυα με την εταιρεία, τόσο το χρόνο της λειτουργίας και συγχώνευσης τους όσο και (μαζί με τους εκκαθαριστές) κατά το χρόνο  της διάλυσής τους (άρθρο 50 ν. 4174/2013-“Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας”):

(α) για την πληρωμή των οφειλομένων φόρων τόκων, προστίμων αλλά και των παρακρατούμενων φόρων,

(β) για μη απόδοση παρακρατουμένων και επιρριπτομένων φόρων καθώς και μη απόδοση ΦΠΑ.

(γ) για την πληρωμή του ΕΝΦΙΑ, σε περίπτωση που επιβλήθηκαν τόκοι και πρόστιμα λόγω δικών τους πράξεων ή παραλείψεων.

Και ποινικές κυρώσεις

Περαιτέρω, τα ανωτέρω πρόσωπα αντιμετωπίζουν και ποινικές κυρώσεις ως μέσο επιβολής της εκπλήρωσης των φορολογικών υποχρεώσεων και της αποφυγής αδικημάτων φορολογικής και τελωνειακής φύσης.

Ειδικότερα και αναφορικά με το αδίκημα της φοροδιαφυγής, αυτό αντιμετωπίζεται με ποινή φυλάκισης ή και κάθειρξης (στις πιο σημαίνουσες περιπτώσεις).

Αυτουργοί του αδικήματος της φοροδιαφυγής, που διαπράττεται από ημεδαπή ανώνυμη εταιρεία, θεωρούνται και εν προκειμένω όσοι, καθ’ οιονδήποτε τρόπο, εμπλέκονται στη διοίκηση των ανωνύμων εταιρειών και, υπό τις προαναφερθείσες προϋποθέσεις, το σύνολο των μελών των διοικητικών τους συμβουλίων.

Ποινικό αδίκημα οι οφειλές της εταιρείας

Περαιτέρω, η μη καταβολή βεβαιωμένων οφειλών στο Δημόσιο αποτελεί ποινικό αδίκημα για όσους, καθ’ οιονδήποτε τρόπο, εμπλέκονται στη διοίκηση των ανωνύμων εταιρειών.

Η ευθύνη των εντεταλμένων στη διοίκηση νομικών προσώπων επεκτείνεται και στις τελωνειακές οφειλές, καθώς και για τις ασφαλιστικές εισφορές και στον τρόπο καταβολής τους.  Η υποχρέωση αυτή καταλαμβάνει επίσης τα πρόσθετα τέλη, προσαυξήσεις και λοιπές επιβαρύνσεις που οφείλονται προς τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης.

Η υποχρέωση των συγκεκριμένων προσώπων δεν καταλαμβάνει (αυτονοήτως) τον χρόνο μετά την απομάκρυνση ή παραίτησή τους.

Με τη διάταξη του άρθρου 1 ν. 86/1967 ποινικοποιείται για τους υπόχρεους τόσο η μη καταβολή εργοδοτικών εισφορών όσο και η παρακράτηση και μη απόδοσή των.

Η ευθύνη των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου (ιδίως των εκτελεστικών) είναι σε κάποιες περιπτώσεις αντικειμενική και δεδομένη. Αυτό βέβαια αυτονοήτως προϋποθέτει καταστάσεις που δημιουργούν τέτοιου είδους ευθύνες. Είναι επίσης δεδομένο πως στο πλαίσιο άσκησης της επιχειρηματικότητας, ιδίως στη χώρα μας, η δυνητική έκθεση του νομικού προσώπου (και των μελών του ΔΣ) σε κινδύνους μοιάζει μάλλον φυσιολογική και λογικά αναμενόμενη.

Η πρακτική σε κράτη – μέλη της Ε.Ε.

Σε αυτό το σημείο αξίζει να δούμε πως αντιμετωπίζουν οι άλλες Ευρωπαϊκές χώρες την ευθύνη των Διευθύνοντων Συμβούλων, οι οποίοι κατά κανόνα ευθύνονται με την προσωπική τους περιουσία για τα φορολογικά χρέη των εταιρειών τους.

Στην γειτονική Κύπρο, οι Διευθύνοντες Σύμβουλοι μπορεί να βρεθούν αντιμέτωποι με αστικές και ποινικές ευθύνες σε περίπτωση που αποδειχθεί ότι οι εταιρείες τους έχουν διαπράξει φοροδιαφυγή, ωστόσο τις περισσότερες φορές σε τέτοιες περιπτώσεις κάνουν χρήση των ευνοϊκών διατάξεων οι οποίες τους απαλλάσσουν από τις προσωπικές τους ευθύνες (“come clean”) σε περίπτωση που παράσχουν πλήρη στοιχεία αναφορικά με τις ενέργειες των εταιριών τους, επιβαρυνόμενοι μόνο με ορισμένα διοικητικά πρόστιμα.

Στην Αυστρία, υφιστάμενοι ή προηγούμενοι Διευθύνοντες Σύμβουλοι ευθύνονται με την προσωπική τους περιουσία για φορολογικές οφειλές των εταιρειών τους. Στην περίπτωση που υφίστανται περισσότεροι από ένας Διευθύνοντας Σύμβουλοι, πρωτίστως ευθύνεται αυτός που ήταν αρμόδιος για την φορολογική συμμόρφωση της εταιρείας και εν συνεχεία οι υπόλοιποι Διευθύνοντες Σύμβουλοι με την προϋπόθεση ότι δεν άσκησαν επιμελώς τα καθήκοντά τους και δεν συμμορφώθηκαν με τις υποδείξεις του αρμόδιου.

Πηγαίνοντας ένα βήμα παραπέρα, οι Αυστριακές Αρχές μπορούν να αναζητήσουν ευθύνες και σε “de facto” Διευθύνοντες Συμβούλους, πρόσωπα δηλαδή τα οποία δρουν σαν Διευθύνοντες Σύμβουλοι, χωρίς να έχουν επίσημα οριστεί ως τέτοιοι, όπως ισχύει και στην Πορτογαλία και την Πολωνία.

Στην Ουγγαρία, η ύπαρξη ληξιπρόθεσμων οφειλών προς την φορολογική αρχή μπορεί να οδηγήσει – υπό προϋποθέσεις – σε υποχρεωτική λύση της εταιρείας και οι Διευθύνοντες Σύμβουλοι βρίσκονται υπεύθυνοι με το σύνολο της προσωπικής τους περιουσίας αφενός για τις οφειλές αυτές, αφετέρου για τυχόν ποινές ή πρόστιμα που θα προκύψουν από την υποχρεωτική λύση της εταιρείας.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο capital.gr