Νόμος για τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου του ενεχύρου

Της Μαριλένας Σεργουλοπούλου

Δημοσιεύθηκε ο νέος νόμος 5123/2024, με βασικό σκοπό τον εκσυγχρονισμό και την τροποποίηση του θεσμικού πλαισίου σχετικά με το ενέχυρο.

Ειδικότερα, σκοπός του εν λόγω νόμου είναι ο εκσυγχρονισμός της υφιστάμενης νομοθεσίας και λειτουργίας του θεσμού του ενεχύρου, προκειμένου να εναρμονιστούν το ελληνικό θεσμικό πλαίσιο και οι ελληνικές πρακτικές με τα νέα τεχνολογικά και οικονομικά δεδομένα σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα, ώστε να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικότερα προβλήματα που εντοπίζονται στον τομέα της παροχής εξασφαλίσεων σε κινητά, απαιτήσεις και άλλα δικαιώματα.

Οι βασικές προβλέψεις του νέου νόμου είναι οι εξής:

• Συστήνεται το Ηλεκτρονικό Μητρώο Ενεχύρων, προκειμένου να τηρεί, ενημερώνει και λειτουργεί σύστημα εγγραφής ενεχύρων, με σκοπό την διασφάλιση της αξιοπιστίας και ασφάλειας των συναλλαγών. Ταυτόχρονα, ρυθμίζεται και προβλέπεται αναλυτικώς ο τρόπος λειτουργίας του.
• Εισάγονται ρυθμίσεις σχετικά με τη σύσταση και την έκταση του ενεχύρου καθώς και με την ικανοποίηση των ενεχυρούχων δανειστών. Ειδικότερα, τα βασικά σχετικά σημεία είναι:
  1. Η σύσταση ενεχύρου απαιτεί συμφωνία μεταξύ ενεχυραστή και δανειστή, στην οποία προσδιορίζονται σαφώς η απαίτηση και η ασφαλιζόμενη αξίωση, είτε με ιδιωτικό ή ηλεκτρονικό έγγραφο και εγγράφεται στο Ηλεκτρονικό μητρώο ενεχύρων, εκτός αν αφορά τραπεζική κατάθεση.
  2. Το ενέχυρο επεκτείνεται και στους τόκους που προκύπτουν μετά τη σύστασή του.
  3. Ο ενεχυρούχος δανειστής μπορεί να εισπράξει την ενεχυρασμένη απαίτηση μετά από 10 εργάσιμες ημέρες από τη λήξη της απαίτησης.
• Ρυθμίζει τη σύσταση ενεχύρου σε ονομαστικές μετοχές, προβλέποντας ότι αυτές θα πρέπει να εγγράφονται στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Ενεχύρων. Διευκρινίζει επίσης ότι το ενέχυρο επί ονομαστικές μετοχής θεωρείται ως ενέχυρο επί του αντίστοιχου μετοχικού δικαιώματος και ότι ελλείψει αντίθετης συμφωνίας ή πρόβλεψης στο Καταστατικό της εταιρείας, το δικαίωμα ψήφου στις γενικές συνελεύσεις, όπως και τα λοιπά μη περιουσιακά δικαιώματα του μετόχου ασκούνται από τον ενεχυραστή. Αντίστοιχες προβλέψεις εισάγονται και για σύσταση ενεχύρων επί μετοχών εταιρειών εισηγμένων στο χρηματιστήριο.
• Εισάγονται ρυθμίσεις σχετικά με τη σύσταση ενεχύρου και σε άλλες μορφές εταιρικών μεριδίων, όπως σε εταιρικά μερίδια Ε.Π.Ε., Ι.Κ.Ε, κοινοπραξία και προσωπικές εταιρείες.
• Διευκρινίζεται πως ενέχυρα που συστήθηκαν μέχρι την έναρξη ισχύος του ν. 5123/2024 διατηρούνται και διέπονται από την υφιστάμενη νομοθεσία.
• Σχετικά με την έναρξη ισχύος του ν. 5123/2024, αυτή θα οριστεί με απόφαση του Eλληνικού Κτηματολογίου  για την έναρξη της λειτουργίας του Ηλεκτρονικού Μητρώου Ενεχύρων, άλλως ως ημερομηνία έναρξης ισχύος του νόμου ορίζεται η 31^η Δεκεμβρίου 2024.