Η Ρεβέκκα Πιτσίκα, Founder & CEO, We R μιλά στην Ιωάννα θωμά, για την εμπιστοσύνη, τη συλλογικότητα και τον ρόλο της τεχνητής νοημοσύνης στη νέα εποχή της ηγεσίας, τονίζοντας ότι οι επιτυχημένοι οργανισμοί του μέλλοντος θα χτιστούν πάνω στο «εμείς» – και όχι στο «εγώ».

Σε έναν κόσμο που αλλάζει με ιλιγγιώδεις ρυθμούς, η ηγεσία δεν μετριέται πια με τίτλους και επιτεύγματα, αλλά με την ικανότητα να εμπνέεις, να καθοδηγείς και να ενδυναμώνεις. Για τη Ρεβέκκα Πιτσίκα, Founder & CEO του Ομίλου We R, ηγεσία σημαίνει εμπιστοσύνη, συνέπεια και ενσυναίσθηση. Σημαίνει να χτίζεις ομάδες και όχι απλώς οργανισμούς.

Με πορεία που εκτείνεται από την επιχειρηματικότητα μέχρι τη στρατηγική καθοδήγηση θεσμών, η ίδια βλέπει το μέλλον μέσα από τον φακό της συνεργασίας, της τεχνολογίας και της συνεχούς μάθησης, ενώ η τεχνητή νοημοσύνη, η πολυγενεακή συνύπαρξη και η καινοτομία δεν είναι για εκείνη προκλήσεις, αλλά ευκαιρίες να ξαναγραφτεί ο ορισμός της ηγεσίας. Μιας ηγεσίας που δεν βασίζεται στο «εγώ», αλλά στο «εμείς», καθώς, όπως η ίδια υποστηρίζει, ο πραγματικός ηγέτης δεν επιδιώκει να ξεχωρίσει. Δημιουργεί τις συνθήκες για να αναδειχθούν όλοι γύρω του.

Πώς μπορεί ένας ηγέτης να χτίσει κουλτούρα συνεργασίας και εμπιστοσύνης όταν η πίεση για αποτελέσματα είναι καθημερινή;

Η εμπιστοσύνη δεν χτίζεται με «μεγάλα λόγια», αλλά με μικρές καθημερινές πράξεις συνέπειας. Την εμπιστοσύνη την κερδίζει ο ηγέτης που σέβεται τον χρόνο και την προσπάθεια των ανθρώπων του, μοιράζεται έγκαιρα την πληροφορία, αναλαμβάνει ευθύνη και αναγνωρίζει την ομάδα του για την επιτυχία.

Όταν η πίεση είναι μεγάλη, η εύκολη λύση είναι να «σπάσεις» την κουλτούρα συνεργασίας για να κυνηγήσεις το αποτέλεσμα. Η δύσκολη λύση όμως είναι να δείξεις εμπιστοσύνη – γιατί μόνο έτσι η ομάδα θα υπερβεί τα όριά της και θα παραδώσει αποτελέσματα που καμία ατομική προσπάθεια δεν θα πετύχαινε. Αλλά χρειάζεται υπομονή, επιμονή, σωστή καθοδήγηση και συνεχής ανατροφοδότηση.

Ποιες είναι οι δεξιότητες που πρέπει να αναπτύξει ένας ηγέτης για να γεφυρώσει το χάσμα γενεών στον χώρο εργασίας;

Καθώς έχουμε πλέον 4 διαφορετικές γενιές στο περιβάλλον εργασίας, με διαφορετικά χαρακτηριστικά και προσδοκίες, η πιο σημαντική δεξιότητα είναι πλέον η ενσυναίσθηση – να ακούς και να κατανοείς το πώς σκέφτεται και το τι χρειάζεται η κάθε γενιά. Και η δεύτερη πιο σημαντική δεξιότητα είναι η ευελιξία – να μπορείς να προσαρμόζεις τον τρόπο που επικοινωνείς και παρακινείς. Να μπορείς να μετατρέπεις τις διαφορετικές φωνές σε κοινή κατεύθυνση. Σήμερα, η πολυγενεακή συνεργασία δεν είναι πολυτέλεια ή επιλογή. Είναι πραγματικότητα. Ο ηγέτης που καταφέρνει να την αξιοποιήσει, δημιουργεί οργανισμούς πιο πλούσιους σε ιδέες, πιο δημιουργικούς, ανθεκτικούς και ευέλικτους.

Η ραγδαία πρόοδος σε τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη αλλάζει τα επιχειρηματικά μοντέλα. Πώς μπορεί αυτή η νέα τεχνολογία να ενσωματωθεί στρατηγικά, χωρίς να χαθεί ο ανθρωποκεντρικός χαρακτήρας της ηγεσίας;

Η τεχνητή νοημοσύνη είναι ένα ισχυρό εργαλείο, όχι πανάκεια. Είναι «έξυπνος βοηθός» του ανθρώπου και όχι αντικαταστάτης του. Λειτουργεί ως επιταχυντής των ανθρώπινων δυνατοτήτων. Με διαφάνεια στη χρήση της, εκπαίδευση των ανθρώπων και κυρίως στρατηγική επιλογή εφαρμογών που υπηρετούν τον άνθρωπο και όχι το αντίστροφο, συμβάλλει στην εξέλιξη των δυνατοτήτων μας και σε καλύτερη ποιότητα ζωής. Ο ανθρωποκεντρικός ηγέτης δεν επενδύει στην τεχνητή νοημοσύνη για να μειώσει το κόστος. Επενδύει στην τεχνητή νοημοσύνη για να ελευθερώσει χρόνο και ενέργεια από μηχανικές εργασίες, ώστε οι άνθρωποι να αφιερωθούν στη δημιουργία και στη στρατηγική, χτίζοντας μια κουλτούρα συνεχούς μάθησης και εφαρμογής κριτικής σκέψης.

Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην Ελλάδα δεν διαθέτουν τους πόρους των μεγάλων οργανισμών. Πώς μπορούν να αναπτύξουν καινοτομία σε τέτοιες συνθήκες;

Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις δεν έχουν τα budgets για μεγάλα Τμήματα Έρευνας και Ανάπτυξης. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι δεν μπορούν να σχεδιάζουν στρατηγικές και να αναπτύσσουν καινοτομία. Μέσα από σύγχρονες μεθόδους όπως το Foresight, τη χρήση έξυπνων, ευέλικτων κι εύκολα προσβάσιμων εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης και πελατοκεντρικές στρατηγικές, αντιλαμβάνονται πιο άμεσα τα «σινιάλα» της αγοράς, τα μηνύματα και τις νέες τάσεις. Και λόγω μεγέθους μπορούν πιο εύκολα να «στρίψουν», να προσαρμοστούν στις αλλαγές τού σήμερα και να προετοιμαστούν πιο άμεσα για τις αλλαγές τού αύριο. Τα χαρακτηριστικά αυτά τους δίνουν τη δυνατότητα να καινοτομούν με μικρές κι ευέλικτες κινήσεις. Να δοκιμάζουν, να πειραματίζονται, να προσαρμόζονται. Η καινοτομία για τις ΜμΕ δεν είναι να ανακαλύψουν το επόμενο unicorn. Είναι να βρουν τρόπους να λύνουν προβλήματα πιο γρήγορα και πιο αποτελεσματικά. Και αυτό, με την κατάλληλη κουλτούρα, μπορεί να είναι εξίσου game changer – κι έτσι το έχουμε βιώσει και στην People for Business- ως μοχλό ανάπτυξης.

Κοιτώντας στο μέλλον, ποιο θεωρείτε ότι θα είναι το μεγαλύτερο στοίχημα για τους Έλληνες ηγέτες ώστε να παραμείνουν “ahead of the game” σε ένα διεθνές περιβάλλον γεμάτο προκλήσεις;

Το μεγαλύτερο στοίχημα είναι η ικανότητα να ισορροπήσουν ανάμεσα στη διατήρηση της τοπικής ταυτότητας και στη διεθνή ανταγωνιστικότητα. Οι Έλληνες ηγέτες έχουν τη δημιουργικότητα, την προσαρμοστικότητα και την ικανότητα να βρίσκουν λύσεις, εκεί που άλλοι βλέπουν αδιέξοδα. Αυτά είναι χαρακτηριστικά που τους βοηθούν να διαχειριστούν γεωπολιτικές αβεβαιότητες, τεχνολογικές ανατροπές και πίεση για εναρμονισμό στους κανόνες ESG. Αυτό που θα κάνει τη διαφορά δεν είναι το ποιος θα έχει περισσότερα εργαλεία, αλλά ποιος θα ξέρει να συνδέσει την τεχνολογία με το ανθρώπινο στοιχείο και να φτιάξει οργανισμούς που εμπνέουν, αντέχουν στο χρόνο και προσαρμόζονται στις εξελίξεις.

Αν έπρεπε να δώσετε μία μόνο συμβουλή σε έναν νέο ηγέτη που ξεκινά τώρα την πορεία του, ποια θα ήταν αυτή;

Δεν θα ήθελα να δώσω κάποια συμβουλή, προτιμώ να μοιραστώ τη δική μου εμπειρία. Επενδύουμε στην ανάπτυξη των συνεργατών μας, γιατί αυτό φέρνει ανάπτυξη σε όλους μας και αυξάνει τη δέσμευση και το πάθος για εξέλιξη. Η δική μου προσωπική ανάπτυξη συνδέεται άμεσα με την ανάπτυξη των συνεργατών μου. Όσο καλύτεροι είναι εκείνοι, τόσο καλύτερη γίνομαι κι εγώ. Στην εποχή μας η επιτυχία δεν έρχεται από ένα δυνατό ηγέτη. Έρχεται από εμπνευσμένες ομάδες, με πάθος και διάθεση για συνεχή μάθηση. Ακούμε, ρωτάμε, κεφαλαιοποιούμε ότι κάνουμε καλά, αναγνωρίζουμε τι πρέπει να κάνουμε καλύτερα, μαθαίνουμε, εξελισσόμαστε. Δεν κάνουμε αγώνα ταχύτητας, κάνουμε Μαραθώνιο. Και στο Μαραθώνιο κερδίζει όχι αυτός που ξεκινάει γρήγορα, αλλά αυτός που αντέχει, που προσαρμόζεται και που ξέρει να εμπνέει όσους τρέχουν δίπλα του.

Ποια είναι για εσάς τα χαρακτηριστικά που διαμορφώνουν έναν ηγέτη;

Δεν νομίζω ότι υπάρχει μια μαγική συνταγή. Κάθε ηγέτης έχει τα δικά του χαρακτηριστικά, τα οποία αλλάζουν ανάλογα με την εποχή και τις συνθήκες. Για εμένα προσωπικά ηγεσία σημαίνει τρία πράγματα: Είναι το όραμα. Να βλέπεις μακριά. Να μην εστιάζεις μόνο στο σήμερα. Αλλά και να λειτουργείς με στρατηγική και όχι μόνο με βραχυπρόθεσμους στόχους. Στρατηγική που να συνδιαμορφώνεται με την ομάδα, έτσι ώστε ο καθένας να κατανοεί την δική του περιοχή ευθύνης. Είναι όμως και η ακεραιότητα. Το να παίρνεις δύσκολες αποφάσεις χωρίς να θυσιάζεις αξίες. Και βέβαια, η ενδυνάμωση. Το να κάνεις τους άλλους καλύτερους, όχι να τους επισκιάζεις. Ηγέτης δεν είναι αυτός που βρίσκεται μπροστά για να φαίνεται. Είναι αυτός που δημιουργεί τις συνθήκες για να «ανθίσουν» οι συνεργάτες του, ώστε να «ανθίσει» και ό ίδιος. Γιατί στην πραγματικότητα η ηγεσία δεν είναι ποτέ «εγώ». Είναι πάντα «εμείς».