Με τη έκδοση του ν. 4024/11επήλθαν σημαντικές αλλαγές στον τομέα των συλλογικών εργασιακών θεμάτων, οι οποίες αφορούν κυρίως τον καθορισμό εφεξής των ελαχίστων ορίων αμοιβής στον εργασιακό χάρτη της χώρας.
Επιχειρησιακές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας.
Μέχρι και την έκδοση του άρθρου 37 ν. 4024/11 οι επιχειρησιακές συμβάσεις καταρτίζονταν μεταξύ του εργοδότη, που απασχολεί τουλάχιστον 50 εργαζόμενους και της συνδικαλιστικής οργάνωσης της επιχείρησης (επιχειρησιακού σωματείου), που καλύπτει το προσωπικό ανεξάρτητα από την κατηγορία, τη θέση ή την ειδικότητα του. Προαπαιτούμενο για τη σύναψη επιχειρησιακής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας (ΕΣΣΕ) ήταν α) η επιχείρηση να απασχολεί 50 και πάνω εργαζόμενους και β) την ύπαρξη επιχειρησιακού σωματείου (πρωτοβάθμια συνδικαλιστική οργάνωση).
Το άρθρο 37 παρ. 1 ν. 4024/11 τροποποίησε και αντικατέστησε το προϊσχύον άρθρο 3 παρ. 5 του ν. 1876/90 και πλέον οι επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις εργασίας καταρτίζονται κατά σειρά προτεραιότητας από συνδικαλιστικές οργανώσεις της επιχείρησης που καλύπτουν τους εργαζόμενους ή σε περίπτωση που δεν υπάρχει συνδικαλιστική οργάνωση στην επιχείρηση, από ένωση προσώπων.
Η ένωση προσώπων συνίσταται τουλάχιστον από τα τρία πέμπτα (3/5) των εργαζομένων στην επιχείρηση και χωρίς η διάρκειά της να υπόκειται σε χρονικό περιορισμό. Αν πάψει να συντρέχει η προϋπόθεση συμμετοχής των 3/5 των εργαζομένων στην επιχείρηση για το σκοπό αυτό, η ένωση προσώπων διαλύεται χωρίς άλλη διατύπωση.
H Επιχειρησιακή Συλλογική Σύμβαση Εργασίας δεν προϋποθέτει πλέον εργοδότρια εταιρία που να απασχολεί 50 και πλέον εργαζόμενους και δεν απαιτεί πλέον την ύπαρξη επιχειρησιακού σωματείου. Με τον τρόπο αυτό οποιαδήποτε εργοδότρια εταιρία δύναται να καταρτίσει επιχειρησιακή σύμβαση εργασίας και να ρυθμίζει – στα πλαίσια του νόμου – τους όρους εργασίας και αμοιβής του απασχολούμενου σε αυτή προσωπικού.
Υπεροχή Επιχειρησιακής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας.
Μέχρι τώρα κατά το άρθρο 10 παρ. 2 ν. 1876/90 η κλαδική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας υπερείχε σε περίπτωση συρροής έναντι των ομοιοεπαγγελματικών Συλλογικών Συμβάσεων Εργασιών. Πλέον κατά το άρθρο 37 παρ. 5 ν. 4024/11 και για όσο διαρκεί η εφαρμογή του Μεσοπροθέσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στήριξης, δηλαδή μέχρι την 31.12.2013, οι Επιχειρησιακές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας υπερέχουν των κλαδικών και των ομοιεπαγγελματικών συλλογικών συμβάσεων, με αποτέλεσμα, για πρώτη φορά να είναι δυνατόν μία επιχείρηση να καθορίζει για τους εργαζόμενούς της όρους εργασίας και αμοιβής δυσμενέστερους από τις κλαδικές και ομοιοεπαγγελματικές συμβάσεις.
Αναστολή υποχρεωτικότητας των κλαδικών και ομοιεπαγγελματικών συμβάσεων εργασίας.
Κατ’ άρθρο 11 παρ. 2 και 3 ν. 1876/90 ο Υπουργός Απασχόλησης μπορούσε μετά από γνώμη του Ανωτάτου Συμβουλίου Εργασίας να επεκτείνει την ισχύ κλαδικής και ομοιεπαγγελματικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας και να την κηρύξει γενικώς υποχρεωτική. Πρακτικά στην παραπάνω περίπτωση εφόσον μία κλαδική ή ομοιεπαγγελματική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας κηρυσσόταν υποχρεωτική τότε αυτή επεκτεινόταν σε εργοδότες και εργαζόμενους μη μέλη των συμβαλλομένων εργοδοτικών και συνδικαλιστικών ενώσεων που την υπέγραψαν.
Με το άρθρο 37 παρ. 6 ν. 4024/11 αναστέλλεται για όσο διαρκεί η εφαρμογή του Μεσοπροθέσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στήριξης, δηλαδή μέχρι την 31.12.2013, η παραπάνω δυνατότητα του Υπουργού Απασχόλησης με αποτέλεσμα μία κλαδική ή ομοιοεπαγγελματική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας να μη δεσμεύει εργοδότες, οι οποίοι δεν ανήκουν στην εργοδοτική ένωση, η οποία συνήψε κλαδική ή ομοιεπαγγελματική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας.
Πρακτικές εφαρμογές του άρθρου 37 ν. 4024/11
• Κατάρτιση επιχειρησιακής ΣΣΕ και για εταιρίες που σχολούν λιγότερους από 50 εργαζόμενους.
• Οι επιχειρησιακές ΣΣΕ μπορούν να προβλέπουν ελάχιστα όρια αμοιβής χαμηλότερα από τις κλαδικές και ομοιεπαγγελματικές συμβάσεις.
• Οι επιχειρησιακές ΣΣΕ υπερτερούν σε περίπτωση συρροής των αντίστοιχων κλαδικών και ομοιεπαγγελματικών συμβάσεων.
• Αναστέλλεται η κήρυξη των κλαδικών και ομοιεπαγγελματικών Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας ως υποχρεωτικών, οπότε δεν ισχύουν για επιχειρήσεις, οι οποίες δεν είναι μέλη της εργοδοτικής οργάνωσης που την κατήρτισε.