“SLAPP” stands for “Strategic Lawsuit Against Public Participation” and it is used for intimidating and silencing criticism through expensive and baseless legal proceedings. “Anti-SLAPP” laws provide a remedy to “SLAPP” suits and protect especially the freedom of speech. In this context, at the end of April 2022, the European Commission proposed the establishment of a European Directive concerning the “Anti-SLAPP” legal framework.
Below you may the article in Greek
Εισαγωγή στο «anti – SLAPP» μέσα από 4 Q&As
- Τι σημαίνει «SLAPP»;
Το «SLAPP» αποτελεί συντομογραφία του «Strategic Lawsuit Against Public Participation» και αναφέρεται σε αγωγές και προσφυγές που ασκούνται από ενάγοντες, με σκοπό τον εκφοβισμό και την ηθική και οικονομική εξουθένωση εναγομένων, επειδή οι τελευταίοι άσκησαν κριτική ή εξέφρασαν απόψεις μη αρεστές σε αυτούς. Στόχος τέτοιων αγωγών τίθενται συνήθως υποστηρικτές ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δημοσιογράφοι και εν γένει πρόσωπα που ασχολούνται με θέματα δημοσίου ενδιαφέροντος, όπως κοινωνικά και πολιτικά. Οι «SLAPP» συνιστούν κατάχρηση της δικαστικής προστασίας και δημιουργούν περιττό φόρτο για τα Δικαστήρια.
- Τι είναι το «anti – SLAPP»;
Πρόκειται για το θεσμικό πλαίσιο που προστατεύει τα πρόσωπα που γίνονται στόχοι των «SLAPP», παρέχοντάς τους τα κατάλληλα νομικά εργαλεία, ώστε να αποκρούσουν αποτελεσματικά και σε πρώιμο στάδιο δικαστικές διαδικασίες, οι οποίες στην πραγματικότητα είναι καταχρηστικές και αβάσιμες. Έτσι, εξασφαλίζεται η εξισορρόπηση του δικαιώματος του ενάγοντος περί πρόσβασης στη δικαιοσύνη και της ελευθερίας έκφρασης και πληροφόρησης του εναγομένου.
- Τι ισχύει για το «anti – SLAPP» στην Ευρώπη;
Η ανάγκη αντιμετώπισης των «SLAPP» αναδείχθηκε από τον Ο.Η.Ε., που συμβούλεψε τα κράτη να ενισχύσουν την προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών. Στην Αμερική, πολλές πολιτείες έχουν υιοθετήσει σχετικά νομοθετήματα «anti – SLAPP», ωστόσο, στην Ευρώπη, το ζήτημα δεν είναι τόσο αναγνωρισμένο. Στα τέλη Απριλίου 2022, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε τη θέσπιση Οδηγίας, η οποία εφαρμόζεται σε αστικές υποθέσεις με διασυνοριακές επιπτώσεις και εξασφαλίζει την ειδική δικονομική μεταχείριση και προστασία προσώπων, που ασχολούνται με θέματα δημοσίου συμφέροντος, ιδίως υπερασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων (δικαιωμάτων γυναικών, ΛΟΑΤΚΙ+, ατόμων με μειονοτική φυλετική ή εθνοτική καταγωγή, περιβαλλοντικών, εργασιακών δικαιωμάτων ή θρησκευτικών ελευθεριών κ.α.), έναντι των «SLAPP».
- Ποια είναι τα κύρια σημεία της Οδηγίας;
- Πρόβλεψη αυστηρών κυρώσεων κατά προσώπων, που κινούν προδήλως αβάσιμες ή καταχρηστικές δικαστικές διαδικασίες (SLAPP), αποτρέποντάς τους εξ αρχής από μία τέτοια ενέργεια
- Ταχεία απόρριψη των «SLAPP». Ειδικότερα, προβλέπεται η δυνατότητα του εναγομένου να αιτηθεί την απόρριψη της αγωγής σε πρώιμο στάδιο της δίκης, αποδεικνύοντας ότι η συμπεριφορά του (κατά της οποίας στρέφεται ο ενάγων) συνιστά συμμετοχή σε θέμα δημοσίου ενδιαφέροντος. Έτσι, η κύρια δίκη αναστέλλεται μέχρι την έκδοση οριστικής απόφασης επί της παραπάνω αίτησης, το βάρος απόδειξης μετατίθεται στον ενάγοντα, που καλείται να αποδείξει ότι η αγωγή του δεν είναι προδήλως αβάσιμη ή καταχρηστική, αλλά έχει πιθανότητες να ευδοκιμήσει, το Δικαστήριο εξετάζει την αίτηση, λαμβάνοντας υπόψη τα πραγματικά περιστατικά της υπόθεσης στο πλαίσιο μίας ταχείας διαδικασίας και, αν κρίνει ότι πρόκειται για «SLAPP», απορρίπτει την αγωγή
- Πρόβλεψη δυνατότητας αποζημίωσης του εναγομένου για την υλική και ηθική ζημία που υπέστη ως στόχος «SLAPP»
- Απόρριψη της αναγνώρισης και εκτέλεσης απόφασης τρίτης χώρας, λόγω πρόδηλης αντίθεσης αυτής προς τη δημόσια τάξη, αν τα Δικαστήρια του κράτους, όπου ζητείται η αναγνώριση και εκτέλεση, κρίνουν ότι πρόκειται για περίπτωση «SLAPP».
Τέλος, σημειώνεται ότι, έως τη θέσπιση της παραπάνω Οδηγίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε την από 27/04/2022 Σύστασή της, η οποία έχει άμεση εφαρμογή στα κράτη – μέλη και παρέχει διασφαλίσεις σχετικά με το ζήτημα «anti – SLAPP» (EUR-Lex – 52022PC0177 – EN – EUR-Lex (europa.eu)).