On December 16th, 2019, EU Directive 2019/1937 on the protection of whistleblowers (“persons who report breaches of Union Law”) entered into force. Two years later, the deadline for member states, including Greece, to incorporate the European Directive on the protection of whistleblowers expired.
Below you may find the full article in Greek
Νόμος για την προστασία των Whistleblowers
Του Νικόλα Ζέλιου
Στις 16 Δεκεμβρίου 2019, τέθηκε σε ισχύ η οδηγία της ΕΕ 2019/1937 για την προστασία των whistleblowers («των προσώπων που αναφέρουν παραβιάσεις του δικαίου της Ένωσης»). Δυο χρόνια αργότερα, στις 17 Δεκεμβρίου 2021, εξέπνευσε η προθεσμία που είχαν τα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, για να ενσωματώσουν την ευρωπαϊκή Οδηγία για την προστασία των whistleblowers.
Αν και εκπρόθεσμα, δημοσιεύθηκε ο Νόμος 4990/2022 με τίτλο: «Προστασία προσώπων που αναφέρουν παραβιάσεις ενωσιακού δικαίου – Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1937 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Οκτωβρίου 2019 (L 305) και λοιπές επείγουσες ρυθμίσεις».
Αντικείμενο του του Νόμου είναι:
- η ίδρυση ενός συστήματος εσωτερικής ή εξωτερικής αναφοράς παραβάσεων ενωσιακού δικαίου,
- η προστασία των προσώπων που αναφέρουν τις εν λόγω παραβάσεις,
- η οργάνωση της διαδικασίας υποβολής, παραλαβής και παρακολούθησης των αναφορών και
- οι κυρώσεις που επιβάλλονται σε περίπτωση παράβασης των διατάξεων του νόμου.
Καινοτομία του Νόμου, είναι η υποχρέωση ορισμού εξειδικευμένου προσώπου (φυσικού ή νομικού), που θα φέρει την ιδιότητα του Υπευθύνου Παραλαβής και Παρακολούθησης Αναφορών (Υ.Π.Π.Α.), στους φορείς του ιδιωτικού τομέα που απασχολούν πενήντα (50) εργαζομένους και άνω.
Οι σημαντικότερες αρμοδιότητες των Υ.Π.Π.Α. είναι:
- Η παραλαβή αναφορών σχετικά με τις παραβιάσεις,
- Η διασφάλιση της εμπιστευτικότητας της ταυτότητας του αναφέροντος και κάθε τρίτου που κατονομάζεται στην αναφορά, εμποδίζοντας την πρόσβαση σε αυτή σε μη εξουσιοδοτημένα πρόσωπα,
- Η παρακολούθηση των αναφορών και διατήρηση επικοινωνίας με τον αναφέροντα και, εφόσον απαιτείται, ζητούν περαιτέρω πληροφορίες από αυτόν,
- Ο σχεδιασμός και προγραμματισμός επιμορφωτικών δράσεων σχετικά με τη δεοντολογία και την ακεραιότητα και η συμμετοχή τους στη χάραξη εσωτερικών πολιτικών για την ενίσχυση της ακεραιότητας και της διαφάνειας στον φορέα,
- Η παροχή των κατάλληλων πληροφοριών σχετικά με τη δυνατότητα υποβολής αναφοράς εντός του φορέα,
- Η διαχείριση και διαβίβαση των αναφορών στα αρμόδια όργανα του φορέα.
Ύστερα από μια μεγάλη αναμονή και με την δημοσίευση του Νόμου, οι Whistleblowers προστατεύονται κατά τρόπο ώστε να μην υφίστανται κίνδυνο δίωξης ή επιβολής αντιποίνων, και παράλληλα τα στοιχεία τους να καθίστανται εμπιστευτικά και προστατευμένα.